Nowy program profilaktyki raka szyjki macicy. Nowoczesne badania już dostępne – warto zapytać lekarza, czy z nich korzysta
Od lipca w całej Polsce obowiązują nowe zasady profilaktyki raka szyjki macicy. To jedna z najważniejszych zmian w systemie badań przesiewowych ostatnich lat, bo zamiast tradycyjnej cytologii wprowadzono znacznie bardziej czułe i nowoczesne metody diagnostyczne. Kobiety mogą dziś wykonać test HPV HR oraz cytologię na podłożu płynnym (LBC) – i to podczas jednej wizyty, z jednego pobranego wymazu.
Program nadal pozostaje bezpłatny i finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Skierowanie nie jest wymagane.
Nowy program – co się zmienia?
Dotychczas profilaktyka była oparta głównie na klasycznej cytologii wykonywanej raz na trzy lata. Choć była to metoda standardowa, to obecnie dostępna diagnostyka pozwala wykrywać zagrożenia znacznie wcześniej i skuteczniej. Dlatego wprowadzono test molekularny HPV HR wykrywający typy wirusa o wysokim ryzyku onkogennym – przede wszystkim typy 16 i 18, które odpowiadają za większość przypadków raka szyjki macicy.
Jeśli wynik testu będzie ujemny, kolejne badanie potrzebne jest dopiero po pięciu latach. To oznacza mniej wizyt, mniej stresu i większą pewność, że wynik jest wiarygodny. W przypadku dodatniego testu laboratorium automatycznie wykonuje cytologię LBC z tej samej próbki, bez konieczności ponownego pobrania wymazu.
Dalsze postępowanie zależy od szczegółowych wyników. Jeśli cytologia wykaże nieprawidłowości, pacjentka otrzymuje skierowanie na kolposkopię, a w razie potrzeby – również na pobranie wycinka do badania histopatologicznego. Kobiety z grupy podwyższonego ryzyka lub z wykrytymi typami wirusa innymi niż 16 i 18 mogą zostać objęte częstszą kontrolą – nawet co 12 miesięcy.
Badanie – ten sam przebieg, lepsze możliwości
Warto podkreślić, że dla pacjentki nic się nie zmienia w samym sposobie wykonania badania. Lekarz lub położna pobiera wymaz dokładnie tak jak dotychczas. Różnica pojawia się dopiero w laboratorium, gdzie próbka trafia do nowoczesnej diagnostyki molekularnej.
W większości przypadków wyniki są dobre – kobieta otrzymuje informację, że wszystko jest w porządku. Gdy jednak wykryte zostaną wczesne zmiany, daje to ogromną przewagę: szybkie rozpoczęcie leczenia oznacza większą skuteczność terapii i mniejszą jej uciążliwość.
Wielkopolska – nowoczesne narzędzia dostępne, ale nie wszędzie wykorzystywane
W naszym regionie program po nowemu może realizować aż 207 gabinetów ginekologicznych oraz 15 położnych, jednak – jak wynika z informacji z NFZ – w praktyce robi to tylko około połowa z nich oraz 11 położnych. Oznacza to, że część placówek wciąż proponuje wyłącznie klasyczną cytologię, mimo że mają możliwość przejścia na nowocześniejszą, bardziej czułą diagnostykę.
Dlatego eksperci podkreślają: warto zapytać lekarza, czy jego gabinet realizuje program według nowych zasad. Świadoma decyzja pacjentki może realnie zwiększyć skuteczność profilaktyki.
Jak się zapisać?
Do programu kwalifikują się kobiety w wieku 25–64 lata, bez konieczności posiadania skierowania. Zgłoszenie jest proste i dostępne na kilka sposobów:
- przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP),
- w aplikacji MojeIKP,
- bezpośrednio w wybranej placówce.
Rak szyjki macicy rozwija się powoli i często bezobjawowo. Dlatego regularne badania to najważniejsza broń, która pozwala wykryć zmiany, zanim staną się poważnym zagrożeniem. Warto wykorzystać możliwości, jakie daje nowy program.
Opublikuj komentarz