Trzy dekady dla wsi. Jubileusz Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów w Koninie i Licheniu

W dniach 5–6 lipca 2025 roku Konin i Licheń stały się centrum ogólnopolskiego świętowania jubileuszu 30-lecia Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów (KSS). Uroczystości połączono z 33. Ogólnopolską Pielgrzymką Sołtysów i Środowisk Wiejskich do Sanktuarium Matki Bożej Licheńskiej. To było wydarzenie nie tylko wspomnieniowe, ale też refleksyjne – o sile samorządu, wspólnocie i przyszłości polskiej wsi.

Konferencja o wartościach i przyszłości

Kulminacyjnym punktem sobotnich obchodów była konferencja pt. „Solidarność, wolność, samorządność – 35 lat odrodzonego samorządu w Polsce”, która odbyła się w Koninie. Spotkanie otworzył prezes KSS Ireneusz Niewiarowski, przypominając ideowe korzenie reformy samorządowej i jej znaczenie dla rozwoju wsi.

W części wprowadzającej zaprezentowano książkę „Zielona Solidarność 1980–1989” – dokument ukazujący początki obywatelskiego zaangażowania środowisk wiejskich. Następnie odbył się panel dyskusyjny moderowany przez Ryszarda Jałoszyńskiego, redaktora naczelnego „Gazety Sołeckiej”. Wzięli w nim udział: sędzia Jerzy Stępień – współtwórca reformy samorządowej, ekspert administracji Marek Andrzej Wójcik oraz prezes KSS Ireneusz Niewiarowski.

– Samorząd odmienił Polskę – podkreślał sędzia Stępień. – To tysiące ludzi, którzy poczuli, że państwo jest ich, i że warto dla niego pracować.

Dyskusja skupiła się na ideach solidarności i decentralizacji, ale również na aktualnych wyzwaniach: cyfryzacji, bezpieczeństwie, niedoborze kadr i konieczności edukacji obywatelskiej. Uczestnicy zgodnie podkreślali, że przyszłość wspólnot lokalnych zależy od aktywności i współpracy – ponad podziałami.

– Współczesny samorząd potrzebuje ludzi – mówił Marek A. Wójcik. – To oni, nie tylko przepisy i pieniądze, są gwarantem jego skuteczności.

Wyróżnienia i symboliczna maksyma

Na zakończenie konferencji prezes Niewiarowski wygłosił wystąpienie „Droga przetarta jest drogą bezpieczną”, nawiązując do jubileuszowego hasła KSS – Via trita, via tuta. Podczas ceremonii wręczono również pamiątkowe medale 30-lecia KSS osobom i instytucjom zasłużonym dla rozwoju wspólnot wiejskich. Wyróżnieni zostali m.in.: ks. Sławomir Homoncik MIC z Lichenia, Fundacja EFRWP, prezes KRUS Dariusz Rohde, wójt Powidza Jakub Gwit, dziennikarz Andrzej W. Kaczorowski, Cecylia Krasnodębska – sołtyska z gminy Sokołów Podlaski, Marek A. Wójcik oraz sędzia Jerzy Stępień.

Sołtysi w Licheniu – duchowo i wspólnotowo

Niedzielna część uroczystości odbyła się już w Licheniu. Uczestnicy pielgrzymki wzięli udział w Mszy Świętej, której przewodniczył bp Wiesław Szlachetka z Gdańska. – Sołtysi to ludzie zasiewu dobra – mówił w homilii biskup, nawiązując do ich roli w budowaniu wspólnoty i odpowiedzialności za lokalną rzeczywistość.

Przed liturgią głos ponownie zabrał prezes KSS. Podsumowując 30 lat działalności organizacji, przypomniał o najważniejszych osiągnięciach, m.in. o wprowadzeniu funduszu sołeckiego w 2009 roku czy dodatku emerytalnego dla sołtysów, z którego dziś korzysta już 36 tysięcy osób.

Po Mszy delegacje złożyły kwiaty na grobie śp. bp. Romana Andrzejewskiego – wielkiego orędownika spraw polskiej wsi. To właśnie w Licheniu przed trzema dekadami powstał Komitet Założycielski KSS i odbyło się pierwsze walne zgromadzenie. W symboliczny sposób miejsce to ponownie stało się przestrzenią wspólnoty i nadziei na kolejne dekady pracy dla dobra lokalnych społeczności.