Co dalej z programem usuwania folii rolniczych? Sprawdziliśmy u źródła

Podczas XII Sesji Rady Miejskiej w Rychwale, która odbyła się 26 marca 2025 roku, radni poruszyli istotny dla rolników temat: co dalej z programem usuwania folii rolniczych i innych odpadów z działalności rolniczej? Program, który w poprzednich latach cieszył się dużym zainteresowaniem i realnie pomagał gospodarstwom w pozbywaniu się problematycznych odpadów, nie został wznowiony.

Jako redakcja e-Konin postanowiliśmy zasięgnąć informacji u źródła. Wysłaliśmy pytania do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) oraz Wielkopolskiej Izby Rolniczej. Do tej pory odpowiedzi udzieliły nam dwie ostatnie instytucje.

Rządowe środki? Na razie ich brak

Jak wynika z odpowiedzi przesłanej przez Wielkopolską Izbę Rolniczą, Ministerstwo Klimatu i Środowiska uzależnia ewentualne wznowienie naboru wniosków w ramach programu od dostępności środków w budżecie NFOŚiGW. Jednocześnie resort przypomina, że nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach pozwala PSZOK-om (Punktom Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych) przyjmować odpady rolnicze – ale już odpłatnie.

W praktyce oznacza to przerzucenie odpowiedzialności na samorządy. Problem w tym, że wiele gmin nie ma odpowiednich warunków ani możliwości logistycznych. PSZOK-i są często zbyt małe, a samorządy nie są zainteresowane organizacją zbiórek bez dofinansowania.

WIR bierze sprawy w swoje ręce

W odpowiedzi na brak działań centralnych Wielkopolska Izba Rolnicza podjęła własną inicjatywę. We współpracy z firmą „Jopek Recykling” zorganizowano pilotażowe wiosenne i jesienne zbiórki odpadów rolniczych – początkowo w powiecie śremskim, a następnie rozszerzono akcję na całe województwo wielkopolskie.

Zbiórka jest bezpłatna dla rolników (z wyjątkiem siatki rolniczej, której utylizacja generuje duże koszty), a organizacja przebiega w kilku krokach:

• gmina zbiera zgłoszenia od rolników, zawierające dane oraz rodzaje i ilości odpadów,
• zapewnia plac i sprzęt do załadunku,
• firma ustala termin odbioru, podstawia auta i zapewnia obsługę,
• rolnicy otrzymują potwierdzenia przekazania odpadów uprawnionemu podmiotowi.

Należy tutaj wspomnieć, że o ile rolnicy zwolnieni są z opłat to jednak gminy dalej ponoszą koszta w związku z zapewnieniem odpowiedniego sprzętu, paliwa, amortyzacji oraz obsługi.

Gmina Wilczyn już działa

Z inicjatywy Wielkopolskiej Izby Rolniczej korzystają już konkretne gminy – m.in. Gmina Wilczyn, która ogłosiła bezpłatny odbiór odpadów rolniczych przy współpracy z firmą Jopek Recykling. Rolnicy mają możliwość przekazania m.in. folii po sianokiszonce, sznurka, siatki i worków typu big-bag po wcześniejszym zgłoszeniu w urzędzie.

Zgłoszeń dotyczących ilości posiadanych odpadów, które podlegałyby zbiórce należy dokonywać w Urzędzie Gminy w Wilczynie ul. Strzelińska 12D, 62-550 Wilczyn pok. Nr 11 w terminie do dnia 18.04.2025 r. (decyduje data wpływu do urzędu gminy). Dodatkowe informacje można uzyskać pod nr tel: 63 26 83 032 wew. 13.

Wszystkie odpady muszą być oczyszczone z nadmiaru błota i ziemi, pozbawione resztek organicznych oraz zapakowane zgodnie z wytycznymi.

A co z innymi gminami?

W gminie Rychwał trwają uzgodnienia z operatorem zbiórki. O szczegółach, samorząd poinformuje rolników na swoich stronach. W gminie Stare Miasto, odbiór odpadów rolniczych organizowany jest cyklicznie co dwa lata. Najbliższa akcja odbędzie się w 2026 roku.

Czekamy na decyzje

Odpowiedzi z Ministerstwa Rolnictwa i Ministerstwa Klimatu wciąż nie nadeszły, ale już teraz widać, że bez wsparcia rządu i realnego finansowania program usuwania folii rolniczych nie wróci do skali znanej z poprzednich lat. Wobec tego lokalne inicjatywy, takie jak ta realizowana przez WIR, zyskują na znaczeniu – a jednocześnie pokazują, że przy dobrej organizacji można działać skutecznie mimo braku centralnych funduszy.